Co to jest alkoholizm?
Alkoholizm jest chorobą. Definicja choroby brzmi: „Jest to proces patologiczny objawiający się zaburzeniem czynności organizmu”. Alkoholizm może rozwinąć się bardzo szybko, w ciągu kilku miesięcy lub też powoli, w wyniku długotrwałego nadmiernego picia. Alkoholika często uważa się za osobę o słabej woli ponieważ nie potrafi powstrzymać od picia we właściwym momencie. W istocie jednak, alkoholik jest człowiekiem chorym, cierpiącym z powodu kompulsji, czyli niepohamowanego przymusu picia. Wypicie kieliszka alkoholu powoduje niemożność powstrzymania się od dalszego picia. W oficjalnych raportach oceniających co kilka lat skutki spożycia alkoholu w naszym kraju podaje się szacunkowo, że wśród blisko 20 milionów pijących Polaków od 2 do 4 milionów cierpi na alkoholizm w różnych stadiach zaawansowania choroby. Jest na szczęście wśród tej liczby parę tysięcy niepijących, którym udało się odzyskać trzeźwość i powrócić do normalnego, zdrowego życia bez alkoholu.
Pużyński S., Wciórka J. (red.) „Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zdrowia psychicznego.„
https://zdrowie.pap.pl/wywiad/uzaleznienia/alkoholizm-siedem-sygnalow-ze-masz-problem
Jak rozpoznać alkoholizm?
Objawy ostrzegawcze alkoholizmu:
- Twierdzenie, że alkohol odpręża i daje ulgę, redukuje napięcie i niepokój, osłabia poczucie winy, ośmiela, ułatwia zaśnięcie itp.;
- Poszukiwanie, inicjowanie i organizowanie okazji do wypicia oraz picie z chciwością, wyprzedzanie kolejek, powtarzające się przypadki upicia;
- Picie alkoholu w miejscach, gdzie nie powinno się tego robić;
- Możliwość wypicia większej niż uprzednio ilości alkoholu tzw. mocną głową;
- Trudności z odtworzeniem wydarzeń, które miały miejsce podczas picia;
- Picie alkoholu w samotności przez osoby, które uprzednio piły wyłącznie w sytuacjach towarzyskich, a później świadome ukrywanie swojego picia;
- Podejmowanie prób ograniczania picia;
Kiedy zaczyna się alkoholizm?
Wiele osób zadaje sobie pytanie, czy z jej piciem jest wszystko ok. Czy nie ma problemu z alkoholem. Niestety nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, kiedy picie jest normalne, a kiedy zaczyna się alkoholizm. Odpowiedź na powyższe pytanie utrudnia kontekst kulturowy. W naszej kulturze bowiem picie alkoholu jest dosyć rozpowszechnionym zjawiskiem. Wg najnowszego raportu OCED alkohol przynajmniej raz w miesiącu, spożywa 28% dorosłych Polaków. I nie potrzebują do tego specjalnych okazji, ponieważ najczęstszą przyczyną jest po prostu chęć relaksu. I nie ma w tym nic nagannego, jeżeli po prostu zachowuje się umiar.
Jednak pomimo kontekstu kulturowego i braku sztywnych kryteriów są znaki ostrzegawcze, które mogą sygnalizować że z Twoim piciem jest coś nie tak:
- Zdarza się, że picie wymyka ci się spod kontroli.
- Szukasz okazji do wypicia.
- Zdarzały się w Twoim życiu takie okresy, kiedy odczuwałeś konieczność ograniczenia swojego picia.
- Zdarzało się, że odczuwałeś wyrzuty sumienia lub wstyd z powodu swojego picia.
Jeżeli zauważyłeś/aś u siebie przynajmniej dwa z powyższych zjawisk, to powinieneś/powinnaś porozmawiać z kimś o swoich obawach. Najlepiej skontaktować się z Ośrodkiem Terapii Uzależnień. Już sam fakt, że szukasz informacji na ten temat i próbujesz się zdiagnozować świadczy, że coś Cię zaniepokoiło w Twoim piciu alkoholu i czujesz się niekomfortowo w swojej sytuacji.
Jakie są najczęstsze objawy alkoholizmu?
Poniżej przedstawiamy objawy choroby alkoholowej i najczęstsze zachowania alkoholika:
- Silne pragnienie lub poczucie przymusu picia („głód alkoholowy”).
- Upośledzona zdolność kontrolowania zachowań związanych z piciem (trudności w unikaniu rozpoczęcia picia, trudności w zakończeniu picia do wcześniej założonego poziomu, nieskuteczność wysiłków zmierzających do zmniejszenia lub kontrolowania picia).
- Fizjologiczne objawy zespołu abstynencyjnego pojawiającego się, gdy picie alkoholu jest ograniczane lub przerywane (drżenie mięśniowe, nadciśnienie tętnicze, nudności, wymioty, biegunki, bezsenność, rozszerzenie źrenic, wysuszenie śluzówek, wzmożona potliwość, zaburzenia snu, niepokój, drażliwość, lęki, padaczka poalkoholowa, omamy wzrokowe lub słuchowe, majaczenie) albo używanie alkoholu lub pokrewnie działającej substancji (np. leków) w celu złagodzenia ww. objawów, uwolnienia się od nich lub uniknięcia ich.
- Zmieniona (najczęściej zwiększona) tolerancja alkoholu (ta sama dawka alkoholu nie przynosi oczekiwanego efektu) potrzeba spożycia większych dawek dla wywołania oczekiwanego efektu.
- Z powodu picia alkoholu – narastające zaniedbywanie alternatywnych źródeł przyjemności lub zainteresowań, zwiększona ilość czasu przeznaczona na zdobywanie alkoholu lub jego picie, bądź uwolnienia się od następstw jego działania.
- Uporczywe picie alkoholu mimo oczywistych dowodów występowania szkodliwych następstw picia (picie alkoholu mimo, że charakter i rozmiary szkód są osobie pijącej znane lub można oczekiwać, że są znane).
Głód (pragnienie, pożądanie, chęć, ochota, smak, niedosyt, nienasycenie itp.) jest to:
- trudna do odparcia chęć lub pragnienie: zażycia narkotyków, leków, wypicia alkoholu, hazardowego grania, kompulsywnego seksu itp. z tendencją do natychmiastowego zrealizowania;
- silne, nieprzyjemne napięcie i przykry stan emocjonalny, połączony z chęcią doznania natychmiastowej ulgi wynikającej z przyjęcia substancji lub wykonania czynności;
- intensywne pożądanie i myślenie o alkoholu, narkotykach, lekach, hazardzie, seksie;
- silna chęć odczucia przyjemności wynikającej z picia, zażycia, grania.
Głód w uzależnieniu charakteryzuje się: częstotliwością, czasem trwania, intensywnością, wyrazistością.
Jak reaguje organizm po odstawieniu alkoholu?
Po odstawieniu alkoholu, może pojawić się alkoholowy zespół abstynencyjny (zespół odstawienia). Nie dotyczy on tylko osób długotrwale nadużywających alkohol. Łagodne objawy zespołu abstynencyjnego tak zwanego „bez powikłań” mogą wystąpić również po jednorazowym epizodzie intensywnego picia. Na alkoholowy zespół abstynencyjny składa się szereg objawów fizycznych i psychicznych:
- drżenie mięśni, w tym powiek i dłoni
- nadmierna potliwość
- nudności i ból głowy
- przyspieszone bicie serca i podwyższone ciśnienie tętnicze
- osłabienie i poczucie ogólnego rozbicia
- ból głowy
- zaburzenia snu
- nadwrażliwość na dźwięk i światło
- uczucie niepokoju lub lęku
- pobudzenie psychoruchowe
Zespół abstynencyjny bez powikłań nie wymaga interwencji lekarskiej ani leczenia detoksykacyjnego. W przypadku powikłanego zespołu abstynencyjnego, które doświadczają osoby pijące alkohol ciągami, dochodzą jeszcze poniższe bardziej poważne skutki odstawienia:
- abstynencyjne napady drgawkowe
- halucynoza alkoholowa
- Zespół Wernickiego – Korsakowa
Powikłany alkoholowy zespół abstynencyjny wymaga leczenia detoksykacyjnego w Ośrodku Leczenia Uzależnień lub w szpitalu. Przede wszystkim konieczne jest nawodnienie chorej osoby i wyrównanie w organizmie chorego poziomu witamin i elektrolitów.
