Nawrót w chorobie alkoholowej

Homeless Alcoholism Man Holding Liquor Bottle Feeling Depressed

Co to jest nawrót w chorobie alkoholowej?


W chorobę alkoholową, ze względu na jej nieuleczalność i chroniczność jest wpisany nawrót. Nawet dobrze przebyta terapia uzależnień, nie jest w stanie jemu w 100% zapobiec. Może jednak przygotować osobę uzależnioną do radzenia sobie z nawrotem. Aby móc mówić o nawrocie choroby, musi wcześniej zaistnieć proces zdrowienia – czyli u osoby uzależnionej powinno dojść w wyniku zdrowienia do zmiany zachowania i myślenia. Powrót do pełnienia ról społecznych, konstruktywnego radzenia sobie z emocjami oraz zmiany w kontaktach z innymi. Nawrót choroby jest odwróceniem tego procesu. Można go określić jako powrót do wzorców zachowań, myślenia, interpretowania rzeczywistości i funkcjonowania w relacjach, jak w okresie spożywania substancji psychoaktywnych, co w efekcie może spowodować powrót do picia, ale nie musi. Należy jednak zaznaczyć, to że nawrót choroby alkoholowej nie musi skończyć się piciem i nie każde zapicie musi oznaczać nawrót choroby alkoholowej.

Objawy nawrotu choroby alkoholowej

Jak już zostało wspomniane, objawem w chorobie alkoholowej nie musi być naruszenie abstynencji, nie musi być także myśl o spożyciu alkoholu. Bardzo często są to bardziej subtelne zmiany. Sygnały ostrzegawcze nawrotu przejawiają się na czterech płaszczyznach: behawioralnej zachowań, somatycznej samopoczucia fizycznego, psychicznej/emocjonalnej myślenia.

Objawy behawioralne – zachowań:

  • Zamykanie się w sobie. Unikanie kontaktów, uciekanie w samotność;
  • Nadmierne pracowanie;
  • Wchodzenie w konflikty z innymi;
  • Nieprzyjmowanie pomocy;
  • Zaprzestanie uczęszczania na terapię i na mityngi AA;
  • Wracanie do miejsc w którym spożywa się alkohol;
  • Nadmierne zajmowanie się zdrowieniem innym;
  • Porzucanie czynności, które sprawiają przyjemność, porzucanie hobby;
  • Coraz częstsze mijanie się z prawdą – mówienie nieprawdy;

Objawy somatyczne – odczucia w ciele:

  • Drżenie ciała
  • Pocenie się
  • Ból fizyczny – bez jakkolwiek przyczyny
  • Bezsenność
  • Poczucie napięcia
  • Częste czucie smaku i zapachu alkoholu

Objawy psychiczne/emocjonalne – zmiany w myśleniu i odczuwaniu:

  • Uczucie stałego napięcia
  • Uczucie stałego lęku
  • Zwątpienie w proces trzeźwienia
  • Zwątpienie w swoje możliwości – “nic się nie uda”
  • Stałe rozchwianie emocjonalne – huśtawka uczuć
  • Użalanie się nad sobą

Fazy nawrotu choroby alkoholowej

Nawrót choroby alkoholowej nie pojawia się nagle. Podobnie jak choroba alkoholowa jest procesem i ma on swoją dynamikę. Najczęściej rozwija się powoli i zaczyna się od zmian wewnętrznych, a następnie przechodzi do zmian zewnętrznych. Poniżej przedstawiamy fazy nawrotu choroby alkoholowej.

Faza pierwsza czyli zmiany wewnętrzne – tą fazę charakteryzuje zmiana samopoczucia, lęk, niepewność. Sposób myślenia przypomina schemat z czasów picia:

  • Zwiększony stres
  • Zmiana sposobu myślenia
  • Zmiana uczuć

Faza druga czyli zaprzeczanie – dla tej fazy charakterystyczne jest zaprzeczanie. Uzależniony przestaje mówić o swoich trudnościach, ukrywa je, izoluje się i unika towarzystwa. Symptomy:

  • Przesadne martwienie się o siebie
  • Zaprzeczanie zmartwieniom
  • Zaprzeczanie problemom

Faza trzecia unikanie i defensywność – jest to etap utraty zdolności do działania, demobilizacji i poczucia klęski. Osoba uzależniona ma odczucie, że życie nie ma sensu, że nic się nie uda. Symptomy:

  • Myślenie życzeniowe
  • Defensywność- reagowanie agresją na uwagi innych o swoim stanie
  • Zaniedbywanie wcześniej wykonywanych czynności

Faza czwarta narastanie kryzysu – jest to moment całkowitej utraty kontroli nad swoim zachowaniem. Chory przestaje uczęszczać na terapię, zaczyna myśleć o piciu kontrolowanym. Może odnowić kontakty z osobami z którymi spożywał alkohol i odwiedzać miejsca, w których spożywa się alkohol. Ponadto uzależniony zaczyna zaniedbywać swoje obowiązki, zaczyna wypadać z ról społecznych. Symptomy:

  • Tunelowe myślenie
  • Zaprzestanie chodzenia na terapię, mityngi AA
  • Planowanie kończy się niepowodzeniem

Nawroty choroby, jak sobie z nimi poradzić ?

Najlepszą strategią radzenia sobie z nawrotami, jest minimalizowanie do minimum ich wystąpienia. Można tego dokonać poprzez unikanie wyzwalaczy wewnętrznych i zewnętrznych. Unikanie lęku, napięcia, radzenie sobie na bieżąco ze stresem. Ważne jest także, aby osoba uzależniona unikała imprez alkoholowych, osób z którymi spożywała alkohol czy też miejsc, w których kupowała alkohol.

Niezwykle ważne dla osoby uzależnionej, w kwestii uniknięcia nawrotu jest także przestrzeganie higieny życia. Pomocny może w tym okazać się program HALT, czyli po polsku unikanie bycia głodnym, bycia rozdrażnionym, bycia samotnym i nie doprowadzenia do zmęczenia. Ponadto pomocne może być wprowadzenie do programu dnia zajęć sportowych/rekreacyjnych.

W przypadku wystąpienia nawrotu osoba uzależniona powinna posiadać umiejętność wczesnego rozpoznawania nawrotu we wczesnej fazie. Wczesne rozpoznanie nawrotu, daje bowiem większą możliwość poradzenia sobie z nim na wczesnym etapie. Im dłużej bowiem trwa nawrót, tym bardziej nasilają się objawy z czasu nałogu, a tym samym więcej wysiłku trzeba włożyć, żeby go zatrzymać. Im dłużej trwa nawrót tym mniejsza jest wola osoby uzależnionej, żeby ten wysiłek podjąć. Osoba uzależniona wręcz nie widzi w tym żadnego sensu.

Istotnym elementem w radzeniu sobie z nawrotami choroby, może być także uczestniczenie w grupach wsparcia, zajęciach terapeutycznych oraz podtrzymywanie kontaktów z terapeutą po zakończeniu terapii. Nic bowiem nie jest lepszą bronią przed nawrotem niż ciągła praca nad chorobą i nabywanie nowych umiejętności radzenia sobie z trudnymi sytuacjami, na mityngach czy też na treningach abstynenckich zachowań asertywnych.